To nie "narody", lecz militarno-polityczne dynastie z ich często wieloetnicznymi zwolennikami przemierzały Europę, szukając optymalnych warunków realizacji swojej władzy. To ich wojny i zabiegi dyplomatyczne wykreowały "narodowe" tradycje Gotów i Wandalów. Badając procesy etnogenetyczne, należy więc koncentrować się raczej na perspektywie politycznej niż demograficznej. Migracja centrum polityczno-militarnego nie oznaczała bowiem migracji wszystkich mieszkańców kontrolowanego przez to centrum obszaru. Myślę wręcz, że w każdym przypadku większość rolniczej populacji pozostawała w swoich osadach, gdyż ryzyko przenosin gospodarstwa rolnego jest bardzo wysokie. Ci zakorzenieni w swojej okolicy mieszkańcy nie mieli świadomości etnicznej, akceptując mniej lub bardziej chętnie dominację aktualnego ośrodka władzy polityczno-militarnej.
P. Urbańczyk pisał w latach 90-tych o etnogenezie Gotów:„W każdym razie można chyba wykluczyć czysto skandynawską etnogenezę Gotów jako ludu, który w ramach sprawnie zorganizowanej akcji zajął nagle tereny nad dolną Wisłą. Zmiany obserwowane przez archeologów trzeba tłumaczyć raczej w kategoriach kształtowania się nowej kultury niż przez ekspansję demograficzną. Nawet jeżeli w proces ten włączymy przybycie ze Skandynawii arystokratycznego klanu, to nie zmienia to konkluzji P. Heathera, że „wzajemnie się potwierdzające informacje starożytnych źródeł i świadectw archeologicznych sugerują, iż Goci po raz pierwszy mogą być zidentyfikowani nad dolną Wisłą”. I to jest fakt, którego wyjaśnienia nie da się sprowadzić do prostego modelu migracyjnego”.
Badania antropologiczne, kraniologiczne i odontologiczne wskazują na kontynuację populacji na ziemiach polskich przed V w. n.e. i po V w. n.e. Nic nie wskazuje na wymianę populacji w V w. i obecność Germanów na ziemiach polskich przed V w. n.e. W pracy doktorskiej Anny Juras , Etnogeneza Słowian w świetle badań kopalnego DNA; uzyskane wyniki są pierwszymi, jakie otrzymano dla populacji z okresu rzymskiego i średniowiecza z terenów współczesnej Polski i są one traktowane, jako początkowy wkład w budowanie historii genetycznej Słowian. Dowodzi ona iż ,,W populacjach z okresu rzymskiego i średniowiecza stwierdzono obecność czterech unikatowych haplotypów, w tym jednego z kultury przeworskiej, należącego prawdopodobnie do podhaplogrupy N1a1a2. Oznacza to, że kultura przeworska z okresu rzymskiego, uważana przez niektórych archeologów za kolebkę Słowian, przypuszczalnie mogła wywodzić się z kultury ceramiki sznurowej, z którą badany haplotyp jest wiązany.”
Najwięcej problemów historykom przysparza nazwa okreslająca Słowian. Począwszy od Wandalów poprzez Lecha aż do Polan. Jaki był ich język, jak zmieniał się na przestrzeni wieków począwszy od starożytnosci aż do konca średniowiecza. Jeszcze w X wieku Polaków nazywano Ledzice alias Ledzianie. Stad do dzisiaj Polacy to po litewsku "lenkas" a po wegiersku "lengyele". Może to miec związek z określeniem szlachta, czyli elity przywódczej państwa. Schlacht-bitwa, schlachten-rzeź, schlacht'feld-pobojowsko, schlacht'lied bojowa piesń itd. identyczne z np. polskim szlachtować zabijać, a że szlachta pierwotnie nosiła się wszędzie z łukami(heta'mi) szlachetny można wywieść z złożenia slach'het gdzie jedno z dwóch(ch'h) uległo znikowi, więc od dosłownie udrzajacego z łuku, walczacego łukiem, po prostu łuczników. Podczas wędrówki ludów następowały częste zmiany na okreslanie róznych grup ludnosci jak równiez na ich język, np. na substrat iliryjsko-romański (w Słowenii) nalożyła się warstwa o cechach prasłowianskich płynąca zza Dunaju . Całość tej mieszanki plus późniejsze długotrwałe wpływy niemieckie dały obecny język słoweński we wszystkich jego odmianach dialektalnych, które to odmiany wynikają z różnicy substratu oraz wpływów otoczenia. Te pojedyńcze wioski w Burgenlandzie były zachowanym śladem szlaku osadniczego Wandalów, a po pokonaniu Wandalów afrykanskich 534 r przez Cesarstwo zaczeto ich inaczej nazywac "Sklaweni" - prawdopodobnie od nazwy jednego z plemion lub od nazwy jaką wszyscy Słowianie określali wszystkie swojskie ludy, mówiące podobnymi "słowami". Bizantyjczycy zdający sobie sprawę z faktu, że Słowianie i Wandalowie to ten sam lud, bali się używania nazwy "Wandalowie", aby nie wzbudzić popłochu wśród ludności cesarstwa. Wandalowie bowiem mieli już złą sławę i wzbudzali powszechny popłoch. Codex Argenteus czyli Srebrna Biblia – pochodzący z VI wieku, pisany srebrnym tuszem, kodeks purpurowy, zawierający tekst czterech Ewangelii w języku gockim według przekładu dokonanego przez Wulfilę, głównego misjonarza chrześcijańskiego wśród Gotów, Biskupa Gotów zachodnich od 341. Jego przekład biblii, zachowany we fragmentach, należy do najważniejszych gockich zabytków językowych (tzw. Codex Argenteus w Uppsali, fragmenty w Mediolanie i Wolfenbüttel). Przekład Wulfilasa wydał F. Junius w 1665. Pierwotnie zawierał 336 kart, z których zachowało się 188. Przechowywany jest w bibliotece Uniwersytetu w Upsali (1 karta w Spirze). Ksiega Wulfilli została najprawdopodobnie skradziona z Czech w XVII w. z hradczańskiego zamku, na jej podstawie dopasowano podział słow tak by był zblizony do języka północno germanskiego. Wedle najnowszych badań i wielu przekazów, jezyk slowianski byl tzw. lingua franca Europy środkowo-wschodniej. Jest w nim wiele zbieżności leksykalnych, germańsko-słowiańskich jak równiez słowiańsko-bałtyckich. Jednak języki słowiańskie (samodzielnie) nie posiadają żadnych nawiązań sytemomych z germańskimi. Wiele ludów pomiędzy Łabą, Odra i Wisłą żyło ze sobą w dobrosąsiedzkich, dopiero wraz z najazdem Hunów wielu mieszkanców na czele których stały drużyny skladające się z elity przywódczej i żołnierzy opuścilo te ziemie. Na podstawie najnowszych wykopalisk archeologicznych z cała pewnością mozna stwierdzić, że przynajmniej część drużyn gockich przetrwała na ziemiach Słowiańszczyzny jeszcze do przełomu IV/Vw. n.e. Istnieje wiele podobieństw języka gockiego do prasłowianskiego, np.: po gocku-jah gasaihvandans ïna bedu ei usliþi hindar mar kosu ïze, swa liuhtjai liuhaþ ïzwar ïn and wairþja manne ei gasaihvaina ïz wara goda waurstwa jah hauhjai na attan ïzwarana þana ïn himina, po prasłowiansku-jak głosi hvałas iżna będą ci usliszi gdzie mar kosą iże, swe liudzie liuhaps iż był ivnid wariesja ci głosi hwała iż wara boga wyrastła jak chojaki na ać tam i w hymna.
Nalezy zwrócic uwage na podobienstwa jakie występują w modlitwie Ojcze nasz w języku wymarłych juz plemion połabskich, Drzewian i Wieletów oraz w języku słowenskim, szczególnie w dialekcie prekmurskim, często nazywanym wandalską mową. Mówimy o jezyku Gotów, a nie o języku Wandalów, biorąc jednak pod uwage fakt przyjęcia chrześcijanstwa w arianskim wyznaniu przez Wandalów od Gotów, obrządek liturgiczny mógł byc taki sam, a język nieznacznie się róznic.
Ojcze nasz którys jest w niebie,
po gocku: Atta unsar þu in himinam,
a po połabsku: Aita nos, tâ toi jis wâ nebesai,
po słoweńsku: Oča naš, ki si vu nebésaj.
I nie wódź nas na pokuszenie ale nas zbaw ode złego,
po gocku: jah ni briggais uns in fraistubnjai, ak lausei uns af þamma ubilin,
po połabsku: ni bringoj nos wâ warsükongę, toi losoj nos wüt wisokag chaudag,
po słoweńsku: i ne vpelaj nas vu sküšávanje, nego odslobodi nas od hüdoga.
Widac wyraźnie, ze jest wiele podobienstw w tych trzech językach, wymienilem tu celowo Słoweńców i ich język (dialekt prekmurski-vend nyelv). Jeszcze w XVI i XVII wieku, wierzono, kierując się opinią Słoweńców z krain Prekmurje, Somogy i Vas, że są oni potomkami Wandalów. W dokumentach węgierskich, łacińskich i innych, język Prekmurian (dialekt węgierskich Słoweńców z Prekmurje) jest określany jako język wandalski. Tradycyjne węgierskie określenie etnolektu to Vend nyelv (język wendyjski).
